Henryk Mikołaj Górecki

Opis

Idiom Góreckiego

Twórczość Henryka Mikołaja Góreckiego zaliczana do najbardziej charakterystycznych zjawisk w muzyce współczesnej jest przedmiotem niesłabnącego zainteresowania. Jego nasilenie datuje się na rok 1992, kiedy to amerykańska śpiewaczka Dawn Upshaw z London Sinfonietta pod batutą Davida Zinmana nagrała lll Symfonię, najważniejsze dzieło kompozytora. Nikt wówczas nie przewidział niesłychanej popularności utworu, w kilkanaście lat po premierze i po jego czwartym nagraniu. Bezprecedensowy, międzynarodowy sukces tego nagrania, mierzony milionem sprzedanych płyt , wprawił w niemałe zdumienie znawców kultury masowej. Bo oto do niedawna rzecznik ścisłej awangardy adresowanej do garstki odbiorców sytuuje się w rejonach rynku zarezerwowanych dotychczas jedynie dla gwiazd rocka, pop-u i jazzu.

Przyczyny fenomenu popularności, której nie doświadczył żaden inny współczesny twórca, tkwią zapewne w zakorzenieniu muzyki Góreckiego w polskiej sztuce ludowej. Stanowi ona ostateczny punkt odniesienia życia i twórczości kompozytora . W jej organicznych związkach z naturą, poetyce, prostocie i szczerości znajduje on odpowiedzi na podstawowe pytania egzystencjalne i zapis doświadczenia określającego ludzki los. Takich treści wyrażonych środkami o folklorystycznej proweniencji, zawsze możemy się spodziewać słuchając muzyki Góreckiego, niezależnie od jej gatunku i złożoności. Ich uniwersalizm upodabnia twórcę do Chopina, który podnosząc ludowe do ludzkości określał zarazem wobec świata swą narodową tożsamość. Zasadniczy kierunek, drogę i cel twórczości kompozytora wyznacza także wynikająca z narodowych tradycji inspiracja religijna. Zmierza ona od negacji – buntu przeciwko naporowi współczesnego życia , do afirmacji skupienia, wyciszenia i wewnętrznej harmonii. Ten punkt dojścia i znalezienia symbolizowany jest przez tradycyjną tonalność harmonię i melodię. Indywidualności twórczej tak wielkiej, jak indywidualizm Góreckiego, poddają się wszystkie sposoby i środki muzycznej wypowiedzi, a prosta melodia i prosty trójdźwięk odzyskują dawną zdawałoby się utraconą siłę i moc oddziaływania. Wydanie kolejnego dwupłytowego albumu z serii Perły Muzyki Polskiej zbiegło się z jubileuszem 70. urodzin kompozytora. Ta szczególna okazja skłania do prezentacji jego ważnych dokonań, powodując z konieczności ich wybór, z natury rzeczy subiektywny.